به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری،اما فاضلاب‌های شهری، سموم کشاورزی و پساب‌های صنعتی و آلاینده‌های شدیدتر که از کشورهای حاشیه خزر وارد این اکوسیستم آبی بسته می‌شود، وضعیت دریای خزر را بحرانی کرده است تا جایی که مشاور معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید: «حتی برای شنا هم حاضر نیستم به خزر بروم.»

بحران آلودگی خزر، موجب شد تا دولت ایران بعد از 6سال وقفه در همکاری‌ مشترک با کشورهای حاشیه خزر برای صیانت از این پهنه آبی و کنترل و جلوگیری از آلودگی بیشتر آن، نشست مشترک وزیران 5کشور حاشیه خزر را برگزار و کنوانسیون خزر را پس از 6سال وقفه زنده کند.

ماهیگیران تالاب انزلی هم از کم شدن آبزیان این تالاب به‌دلیل افزایش آلودگی خبر داده و گفته‌اند که آلودگی خزر و به تبع آن آلودگی تالاب‌ها و پهنه‌های وابسته به خزر منجر به مرگ‌ومیر و مهاجرت آبزیان شده و برخی آبزیان را به سموم جیوه و سرب آلوده کرده است.

کنوانسیون تهران چیست و چه اهدافی دارد؟

سال 1382 بود که 5کشور حاشیه دریای خزر شامل ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان در توافقنامه‌ای که کنوانسیون تهران نام گرفت، به تفاهم رسیدند که برای کاهش و کنترل آلودگی، جلوگیری و کنترل گونه‌های مهاجم، حفاظت و احیای منابع زنده دریایی، مدیریت مناطق ساحلی، بحث مربوط به نوسانات تراز آب دریای خزر و مجموعه فعالیت‌های پایشی با یکدیگر همکاری کنند.

کنوانسیون تهران 3سال بعد در سال 1385برای 5کشور لازم‌الاجرا و قرار شد نمایندگان این کشورها حداکثر 2سال یک‌بار در نشست مشترکی شرایط خزر را در قالب پروتکل‌های کنوانسیون تهران بررسی و برای مقابله با مخاطرات این پهنه آبی تصمیم‌گیری کنند. اما این موضوع به تعویق افتاد تا آن که دولت سیزهم کنوانسیون خزر را احیا کرده است.

سهم ایران در آلودگی دریای خزر چقدر است؟

فرناز شعاعی، مشاور معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست: کنوانسیون تهران، 4پروتکل تدوین شده دارد که 2پروتکل آن برای کشورهای عضو لازم‌الاجرا شده است؛ یکی «پروتکل مقابله با شرایط اضطراری نفتی در دریا» و دیگری «پروتکل مقابله با آلودگی‌های با منشأ خشکی». کنوانسیون تهران 2 پروتکل دیگر هم دارد که به امضای اعضا رسیده، اما هنوز لازم‌الاجرا نشده است.

«پروتکل حفاظت از تنوع زیستی» که منتظر روسیه هستیم و «پروتکل ارزیابی اثرات زیست‌محیطی فرامرزی» که 4 کشوردیگر آن را تأیید کرده‌اند. بخش عمده‌ای از آلودگی‌هایی که وارد دریای خزر می‌شوند منشأ انسانی دارند و از خشکی وارد دریا می‌شوند. امید است کنوانسیون تهران برکاهش آلودگی خزر و بهبود وضعیت مردم ساکن در حاشیه این پهنه آبی و حفظ گونه‌ها و زیستگاه آبزیان تأثیر مثبت داشته باشد.